Zespół nadpobudliwości psychoruchowej, a więc ADHD, występuje u około 5-7% dzieci, z różnym nasileniem, jednakże dwa razy częściej w przypadku chłopców. Dzieci z tym zespołem charakteryzuje przede wszystkim nadruchliwość, impulsywność oraz zaburzenia koncentracji i uwagi.
Wszystkie te zaburzenia przyczyniają się do upośledzenia funkcjonowania dziecka, zarówno w domu, jak i w szkole. Bardzo negatywnie wpływa to na interakcje społeczne dziecka. Przyczyny ADHD nie zostały do końca poznane. Wiadomo jednak, że istotnym czynnikiem jest podłoże genetyczne, a także zaburzenie wydzielania neuroprzekaźników. Duże znaczenie mają także niekorzystnie wpływające czynniki środowiskowe, a więc przede wszystkim: stres matki będącej w ciąży, palenie przez nią papierosów, spożywanie alkoholu, czy przyjmowanie tak zwanych „dopalaczy”.
Pierwsze objawy, które mogą stanowić istotny sygnał wystąpienia w przyszłości zespołu nadpobudliwości psychoruchowej, są zauważalne już w okresie niemowlęcym. Dzieci są wówczas bardzo ruchliwe, drażliwe i płaczliwe, śpią z reguły krótko, mają częste kolki i zaburzenia łaknienia. W wieku przedszkolnym dzieci są wręcz nadruchliwe, co odróżnia je od grupy rówieśników, a ponadto gadatliwe. Mają również trudność ze skoncentrowaniem się na danej czynności, nie potrafią dopasować się do grupy i reguł, które w niej obowiązują. W szkole dzieci z ADHD nie potrafią spokojnie siedzieć podczas lekcji, nieustannie się kręcą, rozmawiają i nie potrafią doprowadzić jednej czynności do końca. W domu z kolei trudno zagonić je do odrabiania lekcji i wykonywania innych obowiązków.
Dzieci z ADHD bardzo często są nielubiane przez swoich rówieśników, a nawet przez nauczycieli, ponieważ dezorganizują zarówno pracę, jak i zabawę. Ponadto wdają się w konflikty, łatwo wybuchają gniewem, cechuje je duża niecierpliwość. Warto jednak podkreślić, że dzieci z tym zespołem często czują się odrzucone i mają niską samoocenę. Wraz z wiekiem nadpobudliwość objawia się głównie jako uczucie wiecznego niepokoju, trudność ze skupieniem uwagi, czy wykonaniem pewnych czynności w spokoju. Nieleczony zespół nadpobudliwości psychoruchowej prowadzi do wzmożonych problemów w relacjach interpersonalnych, czy zwiększonego ryzyka wystąpienia zachowań przestępczych.
Leczenie to przede wszystkim konieczność wdrożenia psychoedukacji rodziców, dziecka, a także wszystkich osób, które są zaangażowanie w opiekę dziecka z ADHD. Edukacja taka powinna opierać się na przekazaniu wszelkich, niezbędnych informacji na temat tego zespołu, jego objawach i sposobach radzenia sobie z nimi. Niezwykle ważna jest oczywiście rola rodziców, którzy powinni wspierać dziecko w każdym momencie, dawać mu poczucie akceptacji oraz przynależności i przestrzegać norm opartych na systemie nagród za zachowania dobre oraz kar za ich łamanie. Jeżeli takie postępowanie zawodzi, konieczne jest niekiedy wdrożenie leczenia farmakologicznego. Rodzice powinni zgłosić się do psychologa lub psychiatry dziecięcego, jeżeli podejrzewają, że ich dziecko może mieć ADHD. Konieczna jest ścisła współpraca z lekarzem, psychologiem oraz nauczycielami. Rodzice powinni również nieustannie poszerzać swoją wiedzę na temat ADHD. Ważny jest udział w różnego rodzaju szkoleniach organizowanych specjalnie dla rodziców dzieci z zespołem nadpobudliwości psychoruchowej.
